Hoe gaan mensen om met hun onbegrijpelijke ervaringen? Lees in dit artikel over:
- Persoonlijke ervaringen die begrepen willen worden
- Hulpmiddelen bij onbegrijpelijke ervaringen
- Nederlandse hulpmiddelen
- Grenzen aan vertrouwde hulpmiddelen
- Een ander hulpmiddel vinden
Het is de visie achter de activiteiten in het Reflectielust Ontwerpatelier.
Persoonlijke ervaringen die begrepen willen worden
Af en toe hebben we ervaringen die we niet begrijpen. Zoals verwarrende gebeurtenissen die ons overkomen, raadselachtig gedrag dat we zien, of vreemde stemmingen die we voelen.
Meestal heb je geen tijd of zin om bij zulke ervaringen stil te staan. Je wil door met je dagelijkse leven.
Maar soms is er een onbegrijpelijke ervaring die zich niet laat wegdrukken en die blijft terugkomen in jouw gedachten of in jouw omgeving. Ongevraagd dringt het zich telkens aan je op.
Die ervaring wil blijkbaar begrepen worden. Je kan er niet omheen.
Hulpmiddelen bij onbegrijpelijke ervaringen
Hoe krijg je voor jezelf duidelijkheid over een verwarrende gebeurtenis die je overkomt, raadselachtig gedrag dat je ziet of een vreemde stemming die je voelt?
Waar begin je? Welke stappen kan je zetten? Langs welke weg kom je tot een bruikbaar, persoonlijk inzicht in die ervaring?
Meestal staan we niet stil bij zulke vragen.
We beschikken namelijk al over een aantal hulpmiddelen, die ervoor zorgen dat we met onbegrijpelijke ervaringen kunnen omgaan. We hebben deze geleerd van onze ouders, leraren of vrienden, of zelf ontwikkeld in reactie op wat zij ons leerden. Het zijn zulke vertrouwde hulpmiddelen geworden dat we ze gedachteloos gebruiken.
Nederlandse hulpmiddelen
De hulpmiddelen die we gedachteloos gebruiken bij onbegrijpelijke ervaringen, zijn altijd sterk bepaald door de sociale omgeving waar we ze hebben geleerd.
Ben je bijvoorbeeld opgevoed in Saudi Arabië, dan zal je bij een onbegrijpelijke ervaring andere hulpmiddelen gebruiken dan wanneer je bent opgevoed in Zweden. Of ben je een leerling in Noord-Korea, dan krijg je door jouw leraren andere hulpmiddelen aangereikt om ervaringen een plek te geven dan bijvoorbeeld leerlingen in Suriname. Of maak je deel uit van een vriendengroep in Canada, dan zullen jullie bij de verwerking van een ervaring waarschijnlijk andere hulpmiddelen gebruiken dan een vriendengroep in Mozambique. En zo zijn er wereldwijd allerlei verschillen te ontdekken.
Laten we eens naar Nederland kijken. Welke hulpmiddelen worden ons hier geleerd voor de omgang met verwarrende gebeurtenissen, raadselachtig gedrag of vreemde stemmingen? Een paar voorbeelden daarvan:
- Met een nuchtere houding de onbegrijpelijkheid van een ervaring op afstand houden.
- De ervaring bespreken met anderen, en zo een beeld krijgen van wat je er zelf van vindt.
- In de (sociale) media zoeken wat er over vergelijkbare ervaringen wordt gezegd.
- De ervaring beoordelen vanuit een wereldbeeld, waardoor je de onbegrijpelijkheid een duidelijke plek kan geven.
En waarom zou je zo'n hulpmiddel niet blijven gebruiken, wanneer het voor jou altijd goed heeft gewerkt?
Grenzen aan vertrouwde hulpmiddelen
Vertrouwde hulpmiddelen zoals hierboven beschreven, zijn niet altijd bruikbaar. Dat blijkt bijvoorbeeld als:
- Een onbegrijpelijke ervaring zich niet laat wegdrukken door jouw nuchterheid, en als raadsel blijft terugkomen in jouw gedachten of omgeving.
- Je moeite hebt om jouw ervaring bespreekbaar te maken of om partners te vinden voor een gesprek erover.
- Je niet alleen wil vólgen wat er in (sociale) media over jouw ervaring wordt gezegd, maar er ook zelf actief iets mee wil doen.
- Je jouw wereldbeeld niet meer vertrouwt, waardoor je onbegrijpelijke ervaringen geen duidelijke plek meer kan geven.
De hulpmiddelen die je altijd gedachteloos kon gebruiken, blijken dan ineens hun beperkingen te hebben.
Wat kan je doen als je tegen zulke grenzen aanloopt?
Een ander hulpmiddel vinden
Stel, je wil een nieuw hulpmiddel vinden waarmee je jouw onbegrijpelijke ervaring kan onderzoeken.
Dan moet je eerst het hulpmiddel loslaten dat je altijd gedachteloos kon gebruiken. En je moet een nieuw hulpmiddel tegenkomen dat goed voor jou werkt.
Zo'n aanpassing vraagt tijd. En soms zal je ondersteuning bij de zoektocht nodig hebben van mensen uit jouw omgeving.
Maar het is ook een avontuur dat de moeite waard is. Alleen al door op zoek te gaan naar zo'n nieuw hulpmiddel, kan je verrassende inzichten krijgen in hoe jij omgaat met onbegrijpelijke ervaringen. Dat verrijkt je leven.
Ontwerp van nieuwe hulpmiddelen
Iedereen moet kunnen beschikken over goed werkende hulpmiddelen om ervaringen te onderzoeken. Dat is een belangrijke drijfveer voor de deelnemers aan het Reflectielust Ontwerpatelier. Daarom ontwerpen zij ook níeuwe vormen voor die hulpmiddelen. De proefmodellen kan je bekijken in het experimentele Gebouw Reflectielust.
Reageren?
Misschien heb je vragen over dit artikel, kan je je er niet in vinden, of heb je er een aanvulling op. De schrijver, Lex Meijer, hoort zulke reacties graag. Je kan hem een bericht sturen via Contact.